จากสถานการณ์บ้านเมือง เศรษฐกิจ มลพิษทางสังคม รวมไปถึงมลพิษทางอากาศในปัจจุบัน ทำให้คนเราพยายามดิ้นรน เพื่อความอยู่รอด เพื่อการมีชีวิตที่ดี ในสภาพสังคมที่มีทั้งความกดดัน แข่งขัน วัตถุนิยม ทำให้ยิ่งต้องพยายามดิ้นรนกันมากขึ้น และแน่นอนที่ต้องมี ความเครียด เกิดขึ้น ความเครียดนี้ไม่เว้นแม้กับในกลุ่มของเด็กนักเรียน ในเรื่องการเรียน สอบแข่งขัน หางาน เพื่อชีวิตที่ดีกว่าที่เป็นอยู่

จากเหตุการณ์เหล่านี้ เราเห็นแล้วว่า ไม่ว่าคุณจะเป็นวัยไหน อายุเท่าไหร่ คุณก็ไม่สามารถเลี่ยงความเครียด หรือตัดมันออกไปจากชีวิตได้ มันจะเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตของคุณ จะมากจะน้อยขึ้นอยู่กับการจัดการของคุณเอง งั้นเรามาหาวิธีที่จะอยู่กับมันในเชิงของการดูแลสุขภาพ อาหารการกินที่เหมาะสม หรือช่วยทำให้เราจัดการกับความเครียดได้ง่ายขึ้น ดีขึ้นได้

Cortisol ฮอร์โมน เพื่อจัดการ ความเครียด

อย่างแรกที่คุณต้องรู้คือเมื่อคุณเกิด ความเครียด ฮอร์โมนตัวแรกที่จะต้องพูดถึงคือ Cortisol เป็นฮอร์โมนที่หลั่งจากต่อมใต้สมอง จะถูกสร้างขึ้นมาและเข้าสู่กระแสเลือดเพื่อจัดการกับความเครียด พูดง่าย ๆ ว่าเมื่อคุณเครียด ร่างกายจำเป็นต้องมี Cortisol เพื่อจัดการความเครียดนั้น แม้แต่ในตอนเช้าของวัน Cortisol เป็นตัวที่ทำให้คุณลุกจากที่นอน เพื่อมาพบกับเช้าวันใหม่ที่สดใสในแต่ละวัน ขณะที่ร่างกายจัดการความเครียด ร่างกายก็จะเรียกพลังงานจำนวนมหาศาล เพื่อมาจัดการความเครียด ทำให้มีอุณหภูมิรางกายที่สูงขึ้น ใจเต้นเร็ว กระสับกระส่าย มีเหงื่อออก เมื่อร่างกายจัดการความเครียดเสร็จสิ้นจะทำให้เกิดอาการอ่อนเพลีย หมดแรง เมื่อยล้าได้

หาก ความเครียด สะสมนาน จะส่งผลอย่างไร?

หากเกิด ความเครียด ที่สะสม หรือเรื้อรังไปนาน ๆ ส่งผลให้เกิดภาวะซึมเศร้าตามมาได้ ซึ่งในสภาวการณ์นี้ช่วงที่ Cortisol ทำงานลดความเครียดนี้ เป็นช่วงที่ภูมิคุ้มกันลดต่ำลง ทำให้มีโอกาสที่คุณจะป่วยง่าย ติดเชื้อได้ง่ายขึ้น ทำให้เรามักป่วยเวลาที่จิตใจไม่ปกติ หรือมีความเครียดอยู่นั่นเอง
ส่วนวิตามินที่มีส่วนสำคัญในการจัดการช่วย Cortisol ลดความเครียดคือวิตามินกลุ่มแอนติออกซิแดนต์ (Anti-Oxidant) ทุกตัว ไม่ว่าจะเป็น A, B, C, E ซึ่งในกลุ่มวิตามิน B ที่ช่วยลดความเครียดกันค่ะ มีวิตามิน B 1-3-5-6 และ 12 แต่ละ B มีคุณสมบัติเด่นอย่างไรบ้าง มาดูกันค่ะ

• วิตามินบี 1 นอกจากช่วยลดอาการเหน็บชาแล้ว ยังช่วยให้สารสื่อประสาทเซโรโทนินหลั่งออกมาเร็วขึ้น บรรเทาอาการซึมเศร้าและวิตกกังวล จึงช่วยลดความเครียดได้
• วิตามินบี 3 มีบทบาทสำคัญอย่างมากต่อประสาท ช่วยให้ระบบประสาททำงานปกติ ช่วยเพิ่มการไหลเวียนเลือด ทำให้นอนหลับได้ดี
• วิตามินบี 5 ช่วยบรรเทาความเครียด
• วิตามินบี 6 ช่วยสร้างสารต้านการซึมเศร้าในร่างกาย ลดอาการวิตกกังวลและซึมเศร้าได้
• วิตามินบี 12 ช่วยในการสร้างเยื่อหุ้มประสาท และส่งสัญญาณประสาท ช่วยบำรุงประสาท บรรเทาอาการหงุดหงิด เพิ่มสมาธิ

Cortisol มันไม่ได้ทำแค่ลดความเครียดเท่านั้นนะคะ Cortisol มันยังช่วยในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ควบคุมความดันโลหิตให้เหมาะสม เรียกได้ว่าช่วยควบคุมสมดุลของร่างกายในขณะที่รับมือกับความเครียดนั่นเอง

เมื่อร่างกายเรามีความเครียด ยิ่งเป็นการเครียดที่เรื้อรังสะสมนาน ๆ จะยิ่งทำให้วิตามินในร่างกายที่ช่วยจัดการความเครียดนั้นลดต่ำลง เพราะฉะนั้น เราจึงจำเป็นที่จะต้องเสริม เติมวิตามินเหล่านี้เข้าไป เพื่อให้สามารถจัดการความเครียดนั้นได้ดีต่อเนื่อง จึงไม่ต้องแปลกใจที่ทำไมในกลุ่มคนที่มีความเครียดสะสม เรื้อรังจึงจำเป็นต้องบำรุงด้วยวิตามินมากกว่าคนอื่น ๆ การบำรุงนั้นการจะด้วยผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร หรือการรับประทานอาหารแบบธรรมชาติทั่วไปก็ได้ค่ะ

นอกจากกลุ่มวิตามินที่กล่าวถึงข้างต้นแล้ว ยังมีสารอาหารตัวอื่น ๆ ที่ช่วยจัดการความเครียดด้วยนะคะ เช่น สังกะสี ที่ช่วยควบคุมการทำงานของระบบประสาท โฟเลต หรือกรดโฟลิก ที่ช่วยลดอาการซึมเศร้า ช่วยผ่อนคลายอีกด้วย

และสุดท้าย อย่าลืมหากิจกรรมที่ช่วยลดความเครียด หรือกิจกรรมที่ชอบทำด้วยนะคะ เช่น ออกกำลังกาย ท่องเที่ยว ฟังเพลง นอนหลับพักผ่อน หรืออยู่กับคนรู้ใจ รับฟังปัญหาของคุณ ก็สามารถช่วยคุณได้เช่นกันค่ะ