ซัก 2 เดือนที่แล้ว คงมีคนสงสัยเรื่องนี้กันเยอะ จากข่าวข้าวไทยของเราที่เก็บไว้น้านนาน จนมีคำถามว่า มันยังกินได้จริงหรือ ปลอดภัยแน่นะ วันนี้เรามี content นี้มาให้คุณผู้อ่านได้ลองพิจารณา แล้วกลับไปดู ข้าวสาร ในครัวที่บ้านของคุณกันว่า กินข้าวสารของคุณแล้วปลอดภัยมั้ย

ข้าวเป็นอาหารหลักของคนไทย เป็นสินค้าส่งออกทางการเกษตรที่ใหญ่ที่สุดของประเทศ ปัญหาด้านสุขอนามัยและความปลอดภัยของผู้บริโภคมีความสำคัญมากในทุกวันนี้ ดังนั้นเราจึงจำเป็นต้องมีข้อมูลเกี่ยวกับการปนเปื้อนสารพิษของข้าวกล้องและข้าวขาวในประเทศไทย

ข้าวสามารถเก็บได้นานแค่ไหน?

เชื่อว่านี่เป็นคำถามที่หลายคนอยากรู้ ถ้าเก็บไว้เป็น 10 ปี ยังกินได้ไหม? คุณค่าทางโภชนาการและโภชนาการจะดีเหมือนเดิมหรือไม่?

หากเก็บข้าวอย่างถูกต้องภายใต้สภาวะที่เหมาะสม ข้าวอาจจะปลอดภัยได้นานถึง 10 ปี อย่างไรก็ตาม มีหลายปัจจัยที่ต้องพิจารณาก่อนรับประทาน

1. สภาพการเก็บรักษา

ควรเก็บข้าวไว้ในที่แห้งและเย็น เก็บให้ห่างจากแสงและความชื้น และควรเก็บไว้ในที่สุญญากาศหรือมีออกซิเจนต่ำ ยืดอายุการเก็บและรักษาคุณภาพ หากไม่ตรงตามเงื่อนไขเหล่านี้ คุณภาพของข้าวอาจลดลง สูญเสียคุณค่าโภชนาการที่ควรจะได้รับ

2. คุณค่าทางโภชนาการ

ก่อนบริโภคข้าวที่เก็บไว้ควรตรวจสอบข้าวว่ามีสัญญาณเน่าเสียก่อนรับประทาน เช่น กลิ่นผิดปกติ สีเปลี่ยนไป หรือมีแมลงหรือเชื้อราหรือไม่ สัญญาณใดๆ เหล่านี้บ่งชี้ว่าไม่ควรกินข้าว แม้ว่าข้าวจะถูกเก็บไว้อย่างดี แต่คุณค่าทางโภชนาการก็อาจลดลงหากเก็บไว้เป็นเวลานาน เช่น การสูญเสียวิตามินบางชนิด เช่น ไทอามีน (วิตามินบี 1)

3. สารเคมีตกค้างในการจัดเก็บ

หากจำเป็นต้องรมยาข้าวที่เก็บในโกดังหลายครั้งเนื่องจากใช้เวลาเก็บรักษานาน จะต้องรมยาด้วยสารเคมีเพื่อป้องกันป้องกันมอด แมลง หรือเชื้อรา อาจมีความเสี่ยงของสารเคมีตกค้าง หากไม่สามารถระเหยไปได้หมด (โดยปกติสารเคมีเหล่านี้จะระเหยไปใน 5 วัน หลังจากรมยา) สารเคมีที่มีรายงานว่าใช้ในการรมควันข้าวที่เก็บไว้ในโกดัง ได้แก่ เมทิลโบรไมด์ (Methyl bromide) และสารอลูมิเนียมฟอสไฟด์ (Aluminum phosphide) หรือ ฟอสฟีน เป็นต้น

4. สารพิษจากเชื้อรา (Mycotoxin)

ข้าวที่เก็บไว้นานยังมีความเสี่ยงจากการปนเปื้อนทางเคมีจากสารพิษจากเชื้อรา หรือที่เรียกว่าสารก่อมะเร็ง เช่น aflatoxins และ ochratoxin A ซึ่งมีความเสี่ยงต่อการเป็นสาเหตุของโรคต่าง ๆ เช่น ตับอักเสบ การกดภูมิคุ้มกัน และโรคมะเร็ง โดยเฉพาะมะเร็งตับ เช่นเดียวกับที่เรามักพูดถึงเวลาจะนำถั่วลิสงมีเป็นส่วนประกอบในการทำอาหาร ปรุงอาหาร ซึ่งต้องระวังสารก่อมะเร็งตัวนี้ เพราะฉะนั้นหากข้าวไม่ได้รับการเก็บรักษาอย่างเหมาะสม สารเหล่านี้อาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพ

ดังนั้นข้าวสารที่เก็บไว้นาน 10 ปี อาจปลอดภัยหากเก็บอย่างเหมาะสม แต่คุณภาพทางโภชนาการอาจลดลง และอาจมีการเปลี่ยนแปลงในด้านการหุงต้มและรสสัมผัส นอกจากนี้ ยังมีความเสี่ยงจากสารเคมีตกค้างและสารพิษจากเชื้อรา ดังนั้น ควรพิจารณาความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นก่อนบริโภคนะคะ