ทุกอย่างบนโลกนี้ย่อมมีทั้งคุณและโทษ ยารักษาโรคเองก็เช่นเดียวกัน แม้จะมีคุณอนันต์ ก็มีโทษมหันต์ได้นะครับ หากถ้าเราใช้มันมากเกินไป หรือใช้ไม่ถูกวิธี เช่นการทานยาที่ยาวนาน ต่อเนื่องกันมากเกินไปก็จะส่งผลร้ายต่อร่างกายได้ แม้กระทั่งยาที่เราคุ้นเคยดี เป็นยาสามัญประจำบ้าน รับประทานกันเป็นประจำ นั่งก็คือ ยาลดไข้ บรรเทาปวด หรือ พาราเซตามอล นั่นเอง

พาราเซตามอล (Paracetamol) หรือ อะเซตานิโนเฟน (Acetaminophen)

เป็นยาบรรเทาอาการปวดที่ไม่มีผลข้างเคียงเรื่องการระคายเคืองกระเพาะอาหารและการแข็งตัวของเลือดเหมือนยากลุ่มเอ็นเซด (NSAIDs) เช่น ยาแอสไพริน  หากใช้ในการรักษาปกติ ทำให้คนทั่วไปไม่ค่อยรู้พิษสงของยาตัวนี้สักเท่าไหร่ นอกจากนี้ยังหาซื้อได้ง่าย ไม่ต้องมีใบสั่งยาจากแพทย์ เป็นเหตุให้มีปริมาณการใช้ยาที่เพิ่มมากขึ้น  ไม่ว่าจะปวดหัว ตัวร้อน เป็นไข้ หวัด ปวดหัว ปวดฟัน ปวดกล้ามเนื้อ ก็จะกินยาพาราเซตามอลโดยที่ไม่ไปพบแพทย์ แต่หลายๆท่านทราบหรือไม่ว่าการทานนาชนิดนี้บ่อยๆ นานๆ ก็อาจส่งผลร้ายต่อร่างกายได้

ในอังกฤษและอเมริกาได้มีการสำรวจพบว่า มีการใช้ยาพาราเซตามอลเกินขนาดมากขึ้นทุกปี จนต้องเข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลจากพิษของยาชนิดนี้แบบน่าตกใจ ทำให้ต้องมีการเผยแพร่ ให้ความรู้เรื่องพิษของยาให้ประชาชนได้ตระหนักมากยิ่งขึ้น นอกจากนี้ยังได้ศึกษาพบว่า พาราเซตามอล ยาที่คิดว่าไม่มีพิษภัยนั้น แท้จริงแล้วมีอันตรายที่ต้องพึงระวังอีกหลายอย่าง ที่พบชัดเจนคือ มีเป็นพิษต่อตับ อาจเป็นสาเหตุลำดับต้นๆของภาวะตับวาย  ซึ่งมีโอกาสทำให้เกิดตับวายได้มากกว่าแอลกอฮอล์ หรือไวรัสตับอักเสบด้วยซ้ำ จากกลไกการทำลายตับของยาชนิดนี้ ประกอบด้วย 2 ขั้นตอน

1. ยาก่อให้เกิดสารผลผลิตที่เป็นพิษ (Toxic metabolite) ชื่อ NAPQI นำเข้าสู้ขั้นตอนที่สอง
2. ต้องใช้สารกลูต้าไธโอนในกระบวนการ ทำให้สารชนิดนี้ในตับลดลง หากใช้ติดต่อกันเป็นเวลานาน หรือเกินขนาด ก็จะทำให้ระดับสารพิษมากขึ้นส่งผลต่อตับรุนแรงในที่สุด

การใช้ยาพาราเซตามอลที่ถูกต้องคือ ยา 10 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม เช่น น้ำหนัก 50 กิโลกรัมก็กินยาขนาด 500 มิลลิกรัม แค่ 1 เม็ดก็เพียงพอ หากไม่มีอาการควรหยุดยาทันที หรือหากใช้ติดต่อกันก็ไม่ควรเกิน 3- 4 วัน ถ้าอาการไม่ดีขึ้นควรไปพบแพทย์

อย่างไรก็ดี ไม่ว่าจะเป็นยาตัวไหนๆ ถ้าไม่จำเป็นก็อย่าทานจะดีกว่า ใช้วิธีการดูแลสุขภาพ ไม่ให้เป็นโรค จะได้ไม่ต้องทานยานะครับ แต่ถ้าหลีกเลี่ยงไม่ได้ ก็ควรใช้ยาให้ถูกต้องตามคำแนะนำนะครับ

อย่าลืมนะครับถ้าหากท่านมีเรื่องใดสนใจอยากให้เราหาคำตอบให้ สามารถส่งคำถามมาได้ที่ info.healthlab@gmail.com หรือเข้ามาพูดคุยกับเราได้ สาขาหัวหินที่ เฮลท์แลบ คลินิกเทคนิคการแพทย์ ตึกสีฟ้า ติดกับ ปั๊มปตท.หัวหินทันสมัย หรือ สาขามหาชัย(สมุทรสาคร) ที่ มหาชัย ทีแอลซี ครับ