กลับมาเจอกันอีกครั้งแล้วนะคะคุณผู้อ่านที่รัก จากบทความครั้งที่แล้วว่าด้วยเรื่อง อนุมูลอิสระ (Free radical) ซึ่งถือเป็นอีกหนึ่งศัตรูต่อสุขภาพและความงามของเรา ๆ วันนี้เลยจะขอพาคุณผู้อ่านไปรู้จักกับสารที่สามารถช่วยกำจัดเจ้าอนุมูลอิสระตัวร้ายได้ นั่นก็คือ สารต้านอนุมูลอิสระ (Antioxidant) นั่นเอง

ซึ่งหลาย ๆ ท่านต้องเคยได้ยินตามสื่อโฆษณาต่าง ๆ อย่างแน่นอน แต่ สารต้านอนุมูลอิสระ นั้นจะทำหน้าที่ของมันอย่างไร ได้มาจากไหน และมีประโยชน์อะไรอื่นอีกบ้าง ในบทความครั้งนี้ ดิฉันจะมาไขข้อข้องใจเหล่านี้ให้กับคุณผู้อ่านเองคะ

สารต้านอนุมูลอิสระ (antioxidant) คือสารประกอบที่สามารถป้องกัน ยับยั้ง หรือชะลอการเกิดปฏิกิริยาออกซิเดชัน (oxidation) เช่น การที่เหล็กเป็นสนิม การที่เนื้อแอปเปิลเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล การเกิดกลิ่นเหม็นหืนของน้ำมันพืช ตลอดจนการหายใจเพื่อใช้ในการเผาผลาญอาหารที่ร่างกายได้รับเปลี่ยนไปเป็นพลังงานสำหรับการทำงานของเซลล์ต่าง ๆ ที่เป็นสาเหตุของการเกิดอนุมูลอิสระ (free radical) ที่ก่อให้เกิดปฏิกิริยาออกซิเดชัน (oxidation) ที่ส่งผลเสียต่อร่างกาย ซึ่งสารต้านอนุมูลอิสระจะมีความสามารถในการเข้าจับกับสารอนุมูลอิสระและยับยั้งการเกิดปฏิกิริยาออกซิเดชันได้ ทำให้ช่วยในการชะลอความเสียหายต่อเซลล์ลงได้ ในความเป็นจริงนั้นร่างกายของเราทุกคนสามารถสร้างสารต้านอนุมูลอิสระได้อยู่แล้ว เช่น กลูต้าไธโอน (Glutathione) เพียงแต่ปริมาณสารต้านอนุมูลอิสระที่ร่างกายสร้างได้นั้นไม่เพียงพอต่อการนำไปใช้งานเพื่อกำจัดอนุมูลอิสระมากมายที่เกิดทั้งจากระบบเผาผลาญของร่างกายและจากสิ่งแวดล้อมภายนอก เช่น อาหารปิ้ง-ย่าง รังสียูวี มลพิษทางอากาศ เป็นต้น อีกทั้งสารต้านอนุมูลอิสระเพียงตัวใดตัวหนึ่งก็ไม่สามารถป้องกันการเกิดปฏิกิริยาออกซิเดชันได้ทั้งหมด จึงต้องได้รับสารต้านอนุมูลอิสระที่ร่างกายสร้างเองไม่ได้จากภายนอกเพิ่ม เช่น วิตามินซี วิตามินอี เบต้าแครอทีน วิตามินเอ ซึ่งได้จากการรับประทานผัก ผลไม้

จากประโยชน์ของสารต้านอนุมูลอิสระที่กล่าวมาข้างต้น ทำให้สารต้านอนุมูลอิสระที่สกัดได้จากพืช รวมไปถึงสารที่ถูกสังเคราะห์ขึ้นมาถูกนำมาใช้เป็นส่วนผสมของผลิตภัณฑ์เสริมอาหารหลายชนิด โดยหวังว่าจะช่วยในการรักษาและป้องกันโรคต่าง ๆ รวมไปถึงชะลอความแก่และเสริมความงาม อย่างไรก็ตามภายหลังการศึกษาพบว่าการทานอาหารเสริมที่มีส่วนผสมของสารต้านอนุมูลอิสระเหล่านั้นให้ประโยชน์ต่อสุขภาพเราน้อยกว่า การได้รับสารต้านอนุมูลอิสระจากการทานผัก ผลไม้สดเป็นประจำโดยล้างให้สะอาดทุกครั้งก่อนทาน ซึ่งนอกจากจะได้รับสารต้านอนุมูลอิสระที่มีประโยชน์และนำไปใช้ได้จริงแล้วนั้น เรายังได้รับกากใยอาหารที่จะช่วยในเรื่องของระบบการขับถ่าย เพิ่มปริมาณอุจจาระ ป้องกันอาการท้องผูก ช่วยนำโคเลสเตอรอลออกจากร่างกาย อีกทั้งยังช่วยนำสารพิษที่อาจทำให้เป็นมะเร็งบางชนิดออกจากร่างกายได้อีกด้วย