ปัจจุบันวิถีชีวิตของคนเรานั้นเปลี่ยนไปมากในเรื่องของการดำเนินชีวิต ไม่ว่าจะเป็นการทำมาหาเลี้ยงชีพ ความแตกต่างในการใช้ชีวิตประจำวัน และความเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ก็นำพามาซึ่งปัญหาสุขภาพ ไม่ว่าจะเป็น ความเครียด ทานอาหารไม่ตรงเวลา พักผ่อนไม่เพียงพอ หรือ ไม่มีเวลาในการออกกำลังกาย ทางออกหนึ่งในการแก้ปัญหาเหล่านี้ก็คือการทานอาหารเสริมเพื่อชดเชยบางอย่างที่ขาดหายไป ผมเคยเขียนเรื่องของอาหารเสริมไว้เมื่อนานมาแล้ว ว่าถ้าไม่จำเป็นผมเป็นคนหนึ่งที่ไม่ได้สนับสนุนให้คนไข้ผมทานอาหารเสริม เพราะเป็นการแก้ปัญหาที่ปลายเหตุ คุณว่าจริงไหมครับ แต่ถ้าเมื่อถึงความจำเป็นที่ต้องทานเราก็ต้องรู้จักการทานให้ถูกวิธีและได้ประโยชน์ วันนี้ผมไม่ได้มาเล่าเรื่องอาหารเสริมครับ ผมจะเล่าเรื่อง วิตามินและเกลือแร่ สารอาหารที่ร่างกายเราขาดไม่ได้

วิตามินและเกลือแร่

เรามาทำความรู้จักกับวิตามินกันก่อน วิตามินคือสารอาหารชนิดหนึ่งที่ร่างกายเราต้องการ และจำเป็นต้องใช้เพียงแต่ว่าเป็นปริมาณที่น้อย (Micronutrients)  คือน้อยกว่าสารอาหารในกลุ่มอื่นๆ เช่น ไขมัน โปรตีน หรือ คาร์โบไฮเดรต ซึ่งเราจะได้รับวิตามินจากอาหารที่เราทาน รวมไปถึงการที่ร่างกายเราสังเคราะห์ขึ้นมาเอง ประโยชน์ของวิตามินหลักๆ ก็คือเป็นองค์ประกอบในการสร้าง หรือนำพาสารอาหารอื่นๆ ไปใช้ เช่น วิตามิน D เป็นตัวหนึ่งที่นำแคลเซียมไปสร้างเป็นกระดูก หรือ วิตามิน K ที่เป็นส่วนหนึ่งในกระบวนแข็งตัวของเลือดเมื่อร่างกายเราเกิดบางแผล เพราะฉะนั้นเมื่อร่างกายเราขาดวิตามินก็จะทำให้ร่างกายของเราเกิดความผิดปกติได้ครับ มาลงรายละเอียดกันอีกนิด วิตามินนั้นมีทั้งหมด 13 ชนิด แบ่งเป็น 2 ประเภท ครับ

1. วิตามินที่ละลายในไขมัน (Fat Soluble Vitamins) ได้แก่ วิตามินชนิด A, ชนิด D, ชนิด E และสุดท้าย วิตามินชนิด K ซึ่งวิตามินที่ละลายในไขมันนั้นสามารถสะสมในร่างกายได้ครับ
2. วิตามินที่ละลายในน้ำ (Water Soluble Vitamins) ได้แก่ วิตามินชนิด B₁, ชนิด B₂, ชนิด B₃, ชนิด B₅, ชนิด B₆, ชนิด B₇, ชนิด B₈, ชนิด B₉, ชนิด B₁₁, ชนิด B₁₂, ชนิด B₁₅ และ วิตามินชนิด C วิตามินประเภทนี้จะถูกขับออกจากร่างกายได้ไว  และปัญหาที่ทำให้เราขาดได้ง่ายคือไม่สะสมในร่างกายของเราครับ

มาดูในส่วนของเกลือแร่กันต่อครับ เกลือแร่ หรือสารประกอบ อนินทรีย์ ที่เป็นองค์ประกอบของอาหารส่วนที่เหลือ เกลือแร่มีบทบาทและหน้าที่สำคัญต่อร่างกายหลายอย่างครับ เช่น ทำหน้าที่เป็นโครงสร้างของร่างกาย  เป็นองค์ประกอบของเซลล์เนื้อเยื่อและเส้นประสาท  เป็นองค์ประกอบของเอนไซม์  ฮอร์โมน  และวิตามิน  นอกจากนี้เกลือแร่ยังทำหน้าที่ควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อในทุกอวัยวะของร่างกายเรา แต่เช่นเดียวกันกับวิตามิน เกลือแร่เป็นสารอาหารที่ร่างกายเราต้องการในปริมาณที่เล็กน้อย (Micronutrients) แต่ถ้าร่างกายเราได้รับเกลือแร่ไม่เพียงพอ  ร่างกายเราก็จะเจริญเติบโตได้ไม่เต็มที่ และจะเกิดความผิดปกติได้ โดยแหล่งเกลือแร่ ที่เราได้ก็คือ อาหารทั่วไป ตัวอย่างเกลือแร่ที่มีความสำคัญต่อร่างกาย เช่น แคลเซียม ฟอสฟอรัส ไอโอดีน หรือ เหล็ก เป็นต้น ทั้งนี้เกลือแร่จะถูกแบ่งได้เป็น เกลือแร่หลัก และเกลือแร่รอง ทั้ง 2 ประเภทต่างกันอย่างไร

• เกลือแร่หลัก (Macro minerals)  คือ  เกลือแร่ที่ร่างกายต้องการในปริมาณมาก  หรือความต้องการในหนึ่งวันมากกว่า  100  mg  ขึ้นไป ได้แก่  แคลเซียม, ฟอสฟอรัส, โพแทสเซียม, แมกนีเซียม, โซเดียม, กำมะถัน และคลอไรด์  ในร่างกายเราจะพบแคลเซียมมากที่สุดเนื่องจากเป็นส่วนประกอบของกระดูก  รองลงมาก็ได้แก่ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม แมกนีเซียม และโซเดียม ตามลำดับ
•  เกลือแร่รอง  (Trace minerals)  คือ  เกลือแร่ที่ร่างกายต้องการในปริมาณน้อย  หรือความต้องในหนึ่งวันน้อยกว่า  100  mg  ได้แก่ เหล็ก, สังกะสี, ซีลีเนียม, แมงกานิส, ทองแดง, ไอโอดีน, โครเมียม, โคบอลท์, ฟลูออไรด์, โมลิบดินัม และวานาเดียม แต่ถึงแม้ว่าร่างกายเราจะต้องการเกลือแร่ประเภทนี้ในปริมาณน้อย  ก็ใช่ว่าจะไม่สำคัญจนสามารถมองข้ามมันไป

สำหรับฉบับนี้ผมขอพูดถึงเรื่อง วิตามินและเกลือแร่ ไว้เพียงเท่านี้ก่อน ส่วนรายละเอียดของประโยชน์ แหล่งที่มาหรือประเภทของอาหารที่เราจะพบ วิตามินและเกลือแร่ เหล่านี้ได้มีอะไรบ้าง มาติดตามกันในฉบับหน้าครับ สวัสดีครับ ^^